Για περισσότερα από πενήντα χρόνια έρχεται σε επαφή με ρόλους, άλλωτε δραματικούς, άλλωτε αστείους, πολλές φορές κάπου ανάμεσα, στην κόψη (στο είδος είναι σπεσιαλίστας). Από τη μια είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής του ελληνικού κινηματογράφου, από την άλλη είναι ο ηθοποιός που έμαθε τον εαυτό του στις εναλλαγές και ουδέποτε στη σταθερότητα, γιατί όπως λέει και ο ίδιος "ο ηθοποιός δε χρειάζεται συγκεκριμένα τερτίπια για να πείθει το κοινό". Σε μία ώριμη στιγμή της καριέρας του, ερμηνευοντας τον "Κατά φαντασίαν ασθενή" του Μολιέρου έκανε ένα πέρασμα από το κινηματογραφικό "Αν" του Χριστόφορου Παπακαλιάτη θυμίζοντας μας πως ο Αντώνακης Κοκοβίκος δεν έχει φύγει ποτέ απ' το μυαλό μας αλλά στην ουσία τον συναντάμε ακόμη γύρω μας σε νέας κοπής εκδοχές. Ο κύριος Κωνσταντίνου μας κάνει την τιμή και στο κείμενο θα διαβάσετε να λέει ευχαριστώ στο Χριστόφορο Παπακαλιάτη, το Σωτήρη Χατζάκη και σε μας για τη συνέντευξη. Μήπως το ευχαριστώ θα έπρεπε να είναι μόνο δικό μας;
Συνέντευξη στο Χρήστο Κρανιώτη
Μελετώντας το βιογραφικό σας εύκολα διαπιστώνει κάποιος ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συνταγές, ένα ρεπερτόριο ή στον αντίποδα καλλιτεχνικές στροφές, παρότι υπάρχει διαρκής παρουσία. Πως εκτιμάτε ο ίδιος τη διαδρομή σας μετά από τόσα χρόνια;
Εγώ πιστεύω και πίστευα ότι ο ηθοποιός δύο πράγματα δεν πρέπει να κάνει: να τυποποιείται σε έναν χαρακτήρα κωμικό ή τραγικό ή σατιρικό, οτιδήποτε τέλος πάντων. Το απέφυγα παρά τις παροτρύνσεις της εποχής που ευνοούσε τη μανιέρα. Ο Μανέλης ήταν κωμικός, ο Αρμένης σατιρικός. Φίλοι συνάδελφοι απ’ τους οποίους ήξερες τι θα δεις. Κινούνταν με τα ίδια τερτίπια. Εγώ είπα δε θέλω να έχω ένα ρεπερτόριο, να ακολουθώ ένα είδος. Για μένα ήταν ιδανικό να μπορώ να εκτελέσω κάτι που με ενδιαφέρει -ανεξάρτητα αν ήρθαν κάποια πράγματα που δε μας ενδιέφεραν για λόγους βιοποριστικούς. Ο ηθοποιός δεν πρέπει να έχει την ίδια ανάλυση ότι κείμενο και να παίζει. Γι' αυτό δεν είχα συγκεκριμένο χαρακτήρα και συγκεκριμένο ρεπερτόριο όπως είπες.
Ένας άνθρωπος καλλιτεχνικά χορτασμένος παύει να ονειρεύεται με τα χρόνια;
Δεν ήμουν άνθρωπος που ονειρευόταν να κάνει ετούτο ή εκείνο. Ήμουν πιο προσγειωμένος χαρακτήρας πιο πρακτικός. Σαφώς με ενδιέφερε να κάνω κάτι καλό αλλά ήμουν πιο ρεαλιστής. Σπάνια ήθελα κάποια πράγματα πολύ, ο "Ριχάρδος" ήταν ένας ή ο "Βιολιστής στη στέγη" που μου έφυγε μέσα απ’ τα χέρια και τον έπαιξε επάξια ο φίλος μου ο Βαλτινός. Είχα επιθυμίες αλλά όχι όνειρα.
Το καλό με τον ηθοποιό είναι πως όσο μεγαλώνει βρίσκει έργα που να του ταιριάζουν από το πλήθος της θεατρικής λογοτεχνίας;
Ανάλογα την εμφάνιση. Μπορεί καμιά φορά να γερνάς και να μη βοηθάει η εμφάνιση σου. Εμένα η φύση με ευνόησε, ήταν καλή μαζί μου. Έτσι μπόρεσα να παίξω όλους αυτούς τους χαρακτήρες από νωρίς, αν και πάλι υπήρχαν πράγματα που αντιπαθούσα.
Όπως;
Δε θα έπαιζα το Ρωμαίο. Αυτοί οι γλυκανάλατοι εραστές ήταν πάντα χαρακτήρες που απέφευγα δεν ξέρω αλλά κάπως μου φαινόταν να τους παίξω. Αντίθετα στην ηλικία μου πια είναι απέραντοι οι ρόλοι οι σπουδαίοι, ο Ριχάρδος που σου είπα, ή όταν έκανα τον Γιάννη Αγιάννη στους Άθλιους. Ο Αμπιγιέζ ή και ο ρόλος στο έργο του Λαζόπουλου που συνεργαστήκαμε και ήταν εξαιρετικό.
Ο Μολιέρος στον "Κατα φαντασίαν ασθενή" που πρωταγωνιστείτε φέτος, ποια χαρακτηριστικά των ανθρώπων θέλησε να φωτίσει μέσω από του Αργκάν;
Δεν είναι θέμα χαρακτηριστικών. Στο 50% του έργου στηλιτεύει την "τσαρλατανοσύνη" των γιατρών και την αδιαφορία προς την υγεία, τον άνθρωπο το λειτούργημα τους. Και στον Ταρτούφο ο Μολιέρος στηλίτευε τους θρησκευόμενους αν θυμάσαι. Ένα άλλο 50% είναι οι φόβοι που έχει μια μερίδα ανθρώπων, ότι συνέχεια είναι ασθενείς, ότι νοσούν, και ότι είναι πιο κοντά στο θάνατο. Όλο αυτό τους κάνει υποχόνδριους, και στην παρέα εμένα μου έχει τύχει να υπάρχουν άνθρωποι που μόλις ακούσουν ότι κυκλοφορεί ένα καινούριο σκεύασμα θα πάνε να το πάρουν.
Άρα μάλλον θεωρείτε εμπόριο όλη αυτή τη βιομηχανία με τις βιταμίνες, το υποφαές και δεν ξέρω τι άλλο υπόσχεται ευεξία και νεότητα;
Είναι γεγονός αυτό, άλλωστε πώς να εξηγήσει κανείς αυτή την απέραντη σπατάλη βιταμινών. Σκέψουν πως κι εγώ τις χρησιμοποιώ για να μπορώ να ανταπεξέλθω. Οι βιταμίνες όμως απλά υποβοηθούν τον οργανισμό.
Αλήθεια όμως πως εξηγείτε το γεγονός ότι βλέπουμε επί σκηνής τόσο δραματικούς για τη ζωή φόβους κι όμως ξεσπάμε σε γέλια;
Πάντα όταν βλέπουμε έναν υπερβολικό άνθρωπο μας δημιουργεί μια θυμηδία σε μας που μπορεί να είμαστε σε μια καλύτερη τάξη η μοίρα. Αλλά εδώ βλέπεις και πως τον εκμεταλλεύονται οι γιατροί και η οικογένεια ακόμη για άλλους λόγους και δεν είναι ότι έχει ένα αντικειμενικό πρόβλημα για να τον λυπηθείς είναι από το μυαλό του κι αυτό προκαλεί γέλιο.
Φέτος είχαμε και μια επιστροφή στον κινηματογράφο. Ποια συναισθήματα δημιούργησε τόσο το πίσω από τις κάμερες κομμάτι όσο και το μπροστά, ως θεατής δηλαδή;
Δεν εντυπωσιάστηκα τόσο από τη δική μου συμμετοχή. Όλα αυτά είναι έργα ζωής για μένα. Πιο πολύ εντυπωσιάστηκα από τον νέο τρόπο που γίνεται κινηματογράφος. Από την κορδέλα περάσαμε στις κάμερες με μικροτσίπ! Έδειχναν έναν τρόπο δουλειάς νέου αιώνα. Πιο πολύ εντυπωσιάστηκα από όλη τη δουλειά, από τον Παπακαλιάτη, που ήταν ευφάνταστος ταλαντούχος και είμαι ευτυχισμένος που με κάλεσε, όπως είμαι ευτυχισμένος που με κάλεσε ο Χατζάκης γιατί για μένα είναι η πρώτη φορά που είμαι σε Κρατικό θέατρο και νιώθω ότι είμαι πραγματικά σε θέατρο όπως έβλεπα στο εξωτερικό.
Αυτό το λέτε για τους χώρους του ΚΘΒΕ, τις παραγωγές, τη φροντίδα;
Για όλα. Για την αίθουσα, την περιποιήση, την τάξη, την οργάνωση. Έχω παίξει σε πολύ σημαντικές παραστάσεις αλλά αυτή η παραγωγή με άφησε έκπληκτο.
Είναι δηλαδή ένας σταθμός ο "Κατά φαντασίαν ασθενής" γιατί εγώ με τα δικά μου μάτια πιο πολύ θα φανταζόμουν ως θεατρικό σταθμό μια παράσταση όπως ήταν ο «Αμπιγιέζ».
Ασφαλώς ήταν σταθμός ο "Αμπιγιέζ", όπως οι "Άθλιοι" που ανέβηκαν και στο Ηρώδειο, και πιο μοντέρνες παραγωγές όπως το "Art". Ο "Κατά Φαντασίαν ασθενής" πέρα από σταθμός ήταν μια ευτυχισμένη στιγμή, μια έκπληξη για μένα.
Μιλώντας για ευτυχισμένες στιγμές, εκτός θεάτρου από πού αντλείτε τέτοιες στιγμές;
Έχω μια κόρη την οποία υπεραγαπώ και αυτό είναι όλο.
Αλήθεια μιλώντας πριν και για το «Αν», γιατί πιστεύετε ότι ο κόσμος επιμένει να σας βλέπει ως Αντωνάκη στο πλευρό της κ. Κοντού;
Έχει γίνει ίσως πλύση εγκεφάλου από τις τόσες φορές που έχει προβληθεί η ταινία, αλλά όπως λένε πολλοί άνθρωποι του χώρου "Η δε γυνή να φοβείται τον άνδρα" είναι μια ταινία που σημάδεψε τον ελληνικό κινηματογράφο γενικότερα. Την συνδέουμε με τα χρόνια εκείνα που μάλλον φαντάζουν πιο ξέγνοιαστα και αθώα στα μάτια μας. Είναι έτσι ακριβώς. Ήταν η εποχή της αθωότητας. Οι άνθρωποι είχαν μεγάλη ανάγκη να βλέπουν τέτοιες ταινίες και πράγματα που ίσως τώρα μας φαίνονται έως και αστεία τότε είχαν πραγματικά μεγάλη σημασία κι αυτό έμεινε.